เครื่องดนตรีไทย แบ่งตามลักษณะการทำให้เกิดเสียงเป็น 4 ประเภท คือ ดีด สี ตี เป่าเครื่องดีด
เป็นเครื่องสายที่มีกระโหลกเสียง และใช้นิ้วมือหรือไม้ในการดีดให้เกิดเสียง กำเนิดจากประเทศทางตะวันออกคือบรรดาประเทศในทวีปเอเชีย ตัวอย่าง เครื่องดีดเช่น
จะเข้
ประวัติโดยย่อยของ จะเข้
จะเข้ สัณนิษฐานว่า ได้รับอิทธิพลจากมอญ เดิมทำเป็นรูปร่างเหมือน จระเข้ ไทยใช้จะเข้มาตั้งแต่สมัยอยุทธยา
จะเข้เป็นเครื่องดนรีที่วางดีดตามแนวนอน ทำด้วยไม้ท่อนขุน เป็นโพรงอยู่ภายใน นิยมใช้ไม้แก่นขนุนเพราะให้เสียงกังวาล ด้านล่างเป็นพื้นไม้ ซึ่งมักใช้ไม้ฉำฉา เจาะรูไว้ให้เสียงออกดีขึ้น มีขาอยู่ตอนหัว 4 ขา ตอนท้าย 1 ขา มี 3 สาย คือ สายเอก(เสียงสูง) สายกลาง(เสียงทุ้ม) ทั้งสองสายนี้ทำด้วยเอ็นหรือไหมฟั่นเป็นเกลียว สายที่สามเรียก สายลวด(เสียงต่ำ) ทำด้วยลวดทองเหลือง ทั้งสามสายนี้ขึงจากหลักตอนหัวผ่าน โต๊ะ (กล่องทองเหลืองกลวง) ไปพาดกับ หย่อง แล้วสอดลงไปพันกันด้านลูกบิต(ปักทำด้วยไม้หรืองา) สายละลูก โต๊ะนี้ทำหน้าที่ขยายเสียงขอกจะเข้ให้คมชัดขึ้น ระหว่างราง ด้านบนกับสายจะเข้ จะมีชิ้นเล็กๆ ทำเป็นสันหนาเรียกว่า นม 11 นม วางเรียงไปตามแนวยาว เพื่อรองรับการกด จากนิ้วมือ
ตัวอย่างการดีดจะเข้
ขอขอบคุณวีดีโอจาก http://www.youtube.com/watch?v=He0NyuMe4WY
เครื่องสี
เป็นเครื่องสายที่ทำให้เกิดเสียงด้วยการใช้คันชักสีเข้ากับสาย ตัวอย่าง เครื่องสี เช่น
ซออู้
ประวัติโดยย่อยของ ซออู้
ซออู้ เป็นซอที่มีเสียงทุ้มกังวาน มีส่วนประกอบดังนี้
- กระโหลก ทำด้วยกะลามะพร้าว ตัดส่วนที่ใกล้กับขั้ว ให้พูทั้งสามอยู่ด้านบน ใช้หนังลูกวัวหรือหนังแพะ ขึงเป็นหน้าตรงที่ตัด
- คันซอ ทำด้วยไม้หรืองาช้างกลึง แบ่งเป็นสองส่วน คือ ทวนบน นับตั้งแต่ลูกบิด ไปถึงปลายคัน ทวนล่างนับตั้งแต่ลูกบิดลงมาที่ตัวคันมีลวดหรือลูกแก้วคั่นเป็นระยะ ปลายทวนล่างสอดทะลุ กระโหลกลงไปเพื่อคล้องสายซอทั้งสองเส้น
- ลูกบิด มีสองลูก เสียบอยู่ที่ทวนบน ใช้ขึงสายซอ ซึ่งทำด้วยไหมฟั่นเป็นเกลียว หรือทำด้วยเอ็นผูกคล้องปลายทวนล่างสุด ลูกบนสำหรับสายทุ้ม ลูกล่างสำหรับสายเอก
- รัดอก เป็นบ่วงเชือกใช้ลูกล่างสำหรับสายเอกรั้งสายซอ เพื่อให้ได้คู่เสียงสายเปล่าชัดเจน
- หมอน เป็นวัสดุที่วางหมุนระหว่างหน้าซอกับสายซอเพื่อให้ได้เสียงกังวาล บางทีเราเรียกว่า หย่อง
- คันชัก ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง กลึงให้ได้รูป ขึงเส้นหางม้า ประมาณ 250 เส้น หางม้านี้จะสอดเข้าระหว่าง สายเอกกับสายทุ้ม
- การเทียบเสียง สายเอกมีระดับเสียงตรงกับสายทุ้มของซอด้วง สายทุ้มมีเสียงต่ำกว่าสายเอก 5 เสียง
ตัวอย่างการสีซออู้
ขอขอบคุณวีดีโอจาก http://www.youtube.com/watch?v=G3mP7e1WOMY
เครื่องตี
เครื่องตี การทำให้เกิดเสียงดนตรีด้วยการใช้ของสองสิ่งกระทบกัน ด้วยการตี นับว่าเป็นเครื่องดนตรีประเภท เก่าแก่ที่สุดที่ที่มนุษย์รู้จักใช้ ได้มีวิวัฒนาการจากอุปกรณ์ง่ายๆ ให้มีความหลากหลายออกไปทั้งรูปแบบและวัสดุที่ใช้ ตัวอย่าง เครื่องตี เช่น
ประวัติโดยย่อยของ ระนาดเอก
ระนาดเอก ที่ทำให้เสียงนุ่มนวล นิยมทำด้วยไม้ไผ่บง ถ้าต้องการ ให้ได้เสียงเกรียวกราว นิยมใช้ไม้แก่น ลูกระนาดมี 21 ลูก ลูกที่ 21 หรือลูกยอด จะมีขนาดสั้นที่สุด ลูกระนาด จะร้อยไว้ด้วยเชือกติดกันเป็นผืนแขวนไว้บนราง ซึ่งทำด้วย ไม้เนื้อแข็งรูปร่างคล้ายเรือ ด้านหัวและท้ายโค้งขึ้นเพื่อให้อุ้มเสียง มีแผ่นไม้ปิดฟัวและท้ายรางเรียกว่า โขน ฐานรูปสี่เหลี่ยมเรียกว่า ปี่พาทย์ไม้แข็ง ไม้ตีชนิดหนึ่งทำด้วยวัสดุที่นุ่มกว่า ใช้ผ้า พัน แล้วถักด้ายสลับ เวลาตีจะให้เสียงนุ่มนวล
ตัวอย่างการตีระนาดเอก
ขอขอบคุณวีดีโอจาก http://www.youtube.com/watch?v=m58ebTqHFxY
เครื่องเป่า
เป็นเครื่องดนตรีที่ทำให้เกิดเสียงจากการเป่าลม ต่อมาได้มีวิวัฒนาการเจาะรูและทำลิ้น เพื่อให้เกิดระดับเสียงได้มาก ตัวอย่าง เครื่องเป่า เช่น
ประวัติโดยย่อยของ ขลุ่ย
ขลุ่ย เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่า มักทำจากไม้รวก ไม้ชิงชัน ไม้พะยูง และงาช้าง แต่ที่ทำจากไม้รวกจะให้เสียงนุ่มนวล ไพเราะกว่า
ตัวอย่างการเป่าขลุ่ย
ขอขอบคุณวีดีโอจาก http://www.youtube.com/watch?v=2oZz1q72ctI
ไม่มีความคิดเห็น:
ไม่อนุญาตให้มีความคิดเห็นใหม่